زایمان یک مرحله سخت و در عین حال شیرین برای هرمادر است که تغییرات روحی و جسمی متفاوت را به همراه دارد. مراقبت های مناسب در این دوران نقش مهمی در بهبود سریع‌تر و حفظ سلامت مادر دارد. از تغذیه گرفته تا ورزش‌های سبک و رعایت نکات ضروری، همه و همه می‌توانند به تجربه‌ای بهتر و راحت‌تر کمک کنند.در این مقاله سعی شده است تا نکاتی کلیدی و کاربردی را برای مادرانی که به تازگی زایمان طبیعی کرده اند گردآوری کنیم تا پس از زایمان با آگاهی کامل روند بهبودی را طی کنند.
مراقبت های بعد از زایمان طبیعی
بعد از زایمان بدن مادر نیاز به مراقبت و توجه ویژه ای دارد تا بتواند کم کم به حالت اولیه خود بازگردد. در ادامه به گوشه ای از این مراقبت ها میپردازیم تا بتوانید با دانش کافی از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید؛ این مراقبت‌ها شامل حفظ بهداشت ناحیه زایمان، استراحت کافی، تغذیه مناسب و کنترل علائم احتمالی مانند درد یا خونریزی است. همچنین، توجه به بهداشت روان و دریافت حمایت عاطفی از اطرافیان، بخش مهمی از این دوران به شمار می‌رود و کمک می‌کند تا مادر بتواند با انرژی و سلامت کامل به زندگی روزمره بازگردد.
تغذیه بعد از زایمان طبیعی
یکی از مهم‌ترین عواملی که در سلامت مادر بعد از زایمان تاثیر گذار است تغذیه مناسب است. دلیل اصلی اهمیت این موضوع این است که بدن مادر بعد از زایمان مواد مغذی زیادی را از دست داده و برای دریافت انرژی از دست رفته نیاز به دریافت مواد مغذی خواهد داشت. بعلاوه بدن مادر باید قادر باشد که که فرایند شیردهی را نیز آغاز کند. دراین دوران پیشنهاد می‌شود که مواد غذایی همچون آهن، کلسیم، پروتئین و ویتامین‌ها مانند گوشت کم‌چرب، لبنیات، سبزیجات سبز، میوه‌های تازه و غلات کامل استفاده کنید تا بافت های آسیب دیده ترمیم شوند و سیستم ایمنی نیز را ارتقاء بخشد. همچنین نوشیدن آب کافی برای پیشگیری از کم‌آبی و تنظیم عملکرد بدن بسیار ضروری است. در این دوره، بهتر است از غذاهای پرچرب، سرخ‌شده یا حاوی نگهدارنده‌های مصنوعی پرهیز شود، چرا که می‌توانند باعث بروز مشکلات گوارشی یا افت انرژی شوند.
ورزش های مناسب بعد از زایمان طبیعی
هرچند پس از زایمان بدن با تغییرات زیادی مواجه می‌شود و بدن مادر به شدت احساس خستگی داشته و تمایل به استراحت دارد، اما تحرک داشتن نه به صورت شدید بلکه در ابعاد ملایم می‌تواند نقش بزرگی را در بهبود وضعیت بدن ایفا نماید. ورزش هایی مانند پیاده‌روی سبک، تمرینات کف لگن (کگل)، حرکات کششی و یوگای مخصوص دوران پس از زایمان، به تقویت عضلات شکم و لگن، بهبود گردش خون و افزایش انرژی کمک می‌کنند. البته توجه داشته باشید که برای شروع ورزش حتما باید با درمانگر خود مشورت نمایید تا ورزش هایی متناسب با شرایط جسمانی شما برایتان طراحی شود. از انجام ورزش های سنگین و پر فشار در هفته اول نیز خودداری نمایید تا بدن فرصت کافی برای ترمیم را داشته باشد.
کار های ممنوع بعد از زایمان طبیعی
بعضی فعالیت ها همانطور که از موضوع این بخش پیداست، برای مادران ممنوع هستند و می‌توانند به سلامت جسمانی یا روند بهبودی مادر آسیب برسانند. در ادامه به توضیح بخشی از این کار ها میپردازیم تا در مورد جزئیات این موارد آگاه باشید و ناخواسته آسیبی به بدن خود وارد نکنید. رعایت بهداشت ناحیه بخیه (در صورت استفاده از بخیه)، جلوگیری از عفونت و استفاده از شوینده های ملایم از اهمیت بالایی برخوردار هستند. برای کاهش درد پرینه باید از بالش های نرم استفاده کنید و زاویه نشستن خود را تغییر دهید، تا فشار زیادی به این ناحیه وارد نشود. برای سریع تر جمع شدن شکم نیز می‌توانید از شکم بند استفاده کنید اما توجه داشته باشید که فشار آن باید متعادل باشد و در مدت زمان محدودی استفاده شود تا به شکم و اجزای دیگر آسیب نرساند.
در روز های ابتدایی عمل، دفع برای شما می‌تواند با درد و ناراحتی همراه باشد. برای رفع این مشکل باید از آب کافی و غذاهای پر از فیبر استفاده کنید با رعایت این دو نکته تاثیر مهمی در پیشگیری از بروز یبوست خواهید گذاشت. حمام کردن معمولا 48 ساعت پس از زایمان مجاز است اما نباید زخم باز یا خونریزی غیر طبیعی وجود داشته باشد. بازگشت به رابطه جنسی نیز از این قاعده پیروی می‌کند و بهتر است پس از ترمیم کامل و پایان خونریزی انجام شود، که این زمان معمولاً حدود ۴ تا ۶ هفته بعد از زایمان است.
شیردهی منظم به نوزاد، علاوه‌بر تغذیه طبیعی، به جمع شدن رحم و کاهش خونریزی نیز کمک کند. اما در نهایت برای بازگشت سریع تر به روند عادی زندگی رعایت نکات مذکور بعلاوه پیاده روی کوتاه و آرام جریان خون را در مادر بهبود بخشیده و به ترمیم بافت های دیگر کمک می‌کند.
جمع بندی
برای بهبود وضعیت جسمی و روانی مادر پس از زایمان باید مراقبت هایی را در نظر بگیریم که به صورت اصولی و هدفمند بر نکاتی مانند تغذیه مناسب، تحرک متعادل، رعایت بهداشت فردی و حمایت عاطفی تمرکز داشته باشند؛ تا به اصطلاح بن مادر سریع‌تر ریکاوری شود و به حالت روزمره خود بازگردد. با رعایت این نکات و مشورت با متخصصان، می‌توان این مرحله را با سلامت و اطمینان بیشتری طی کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نکات، مراقبت های بعد از بارداری، دوره های ورزشی پس از زایمان به وب سایت فاطمه آبادی مراجعه کرده و با مشاورین ما در ارتباط باشید.
